Estetik Ameliyat Sonrasında Mağdur Olan Hastanın Hakları Nelerdir?

Tıp mesleğini icra etme yetkisi olan hekimler tarafından, doğrudan ya da dolaylı olarak tedavi amacıyla yapılan tüm uygulamalar tıbbi müdahale kapsamında değerlendirilir. En basit teşhis işlemlerinden en ağır cerrahi operasyonlara kadar geniş bir alanı kapsayan bu tanım, estetik ameliyatları da içerir.

Estetik Müdahale Nedir?

Estetik cerrahi, bireyin görünümüne dair doğuştan gelen veya sonradan oluşan fiziksel kusurları düzeltmek ya da yalnızca güzelleşme amacıyla yapılan müdahaleleri kapsar. Kişinin dış görünüşünü iyileştirmeye yönelik bu işlemler bazen psikolojik dengeyi de doğrudan etkileyebilir.

Estetik Cerrahların Sorumlulukları Nelerdir?

Estetik cerrahların sorumluluğu, klasik tıbbi müdahaleleri aşar. Bu tür operasyonlar, yalnızca tedavi amaçlı değil, aynı zamanda dış görünüş üzerinde doğrudan etki yaratır. Dolayısıyla cerrahın el becerisi, estetik bakış açısı ve iletişim yeteneği ön plana çıkar.

Hukukumuzda estetik cerrahların sorumluluğu, özel bir kanunla düzenlenmemiştir. Ancak Türk Borçlar Kanunu ve genel sorumluluk ilkeleri uyarınca, hekimlerin mesleki dikkat ve özeni göstermeleri beklenir. Bu sorumluluk, yalnızca estetik sonucu değil, hastanın aydınlatılması, rızasının alınması gibi süreçleri de kapsar.

Estetik Ameliyat Sonrasında Hasta Hangi Haklara Sahiptir?

Hastalar, estetik müdahaleden beklenen sonucu alamamışlarsa veya fiziksel/psikolojik zarar yaşamışlarsa, çeşitli hukuki yollara başvurabilirler. Özellikle sonuç, hekimin özen yükümlülüğünü ihlal etmesi nedeniyle ortaya çıkmışsa maddi ve manevi tazminat davası gündeme gelebilir.

Estetik ameliyatlar çoğunlukla eser sözleşmesi kapsamında değerlendirilir. Bu durumda hekimin sorumluluğu, sonuca yöneliktir. Ortaya çıkan “eser” yani estetik sonuç ayıplıysa, hasta zararını ispatlayarak tazminat talebinde bulunabilir.

Yargıtay 13. HD, 2019/3890 E., 2020/7142 K.: “Estetik cerrah, sonucu garanti etmemekle birlikte, özen yükümlülüğü çerçevesinde ayıpsız bir eser meydana getirmekle yükümlüdür.”

Mağduriyet Nasıl İspatlanır?

Estetik ameliyat mağduriyeti, klasik tıbbi müdahalelere kıyasla daha çok görsel delillerle ispatlanır. Aşağıdaki belgeler ispat için kullanılabilir:

• Öncesi-sonrası fotoğraflar,
• Fatura ve ödeme dekontları,
• Ameliyat raporları,
• Psikolojik destek alındığına ilişkin belgeler,
• Çalışamama nedeniyle iş göremezlik belgeleri.

Yargıtay 15. HD, 2016/4249 E., 2017/4861 K.: “Estetik müdahale sonrası oluşan görünüm bozukluğu, hastanın dış çevreyle ilişkisini olumsuz etkiliyorsa, manevi tazminat talebi kabul edilmelidir.”

Estetik Müdahale Sonrası Açılabilecek Davalar

Estetik ameliyat sonrası oluşan zararlar farklı hukuki süreçleri doğurabilir:

• Ölüm halinde: Maddi ve manevi tazminat davası
• Kalıcı sakatlık: Geçici veya sürekli iş göremezlik nedeniyle tazminat
• Psikolojik çöküntü: Manevi tazminat
• Ayıplı eser nedeniyle: Eser sözleşmesine dayalı dava
• Bilinçli onam eksikliği: Aydınlatma yükümlülüğünün ihlali nedeniyle tazminat
• Gizlilik ihlali: Sır saklama yükümlülüğüne aykırılık nedeniyle tazminat
• İhmal nedeniyle zarara uğrama: Hekimin kusuru nedeniyle tazminat
• Hatalı tedavi masrafı: Geri ödeme ve fazla alınan ücretin iadesi

Yargıtay 4. HD, 2015/3457 E., 2016/5890 K.: “Ayıplı sonuç doğuran estetik müdahalelerde, hastanın öncesine dönmesi mümkün değilse tazminat hakkı doğar.”

Hastanın Aydınlatılmış Onam Hakkı

Her tıbbi müdahale öncesi, hekimin hastayı işlem hakkında detaylı ve açık biçimde bilgilendirmesi gerekir. Bu bilgilendirme; riskler, alternatif tedavi yolları ve başarı şansı gibi bilgileri içermelidir. Hasta, ancak bu bilgileri aldıktan sonra özgür iradesiyle rıza gösterebilir.

Yargıtay 13. HD, 2020/7261 E., 2021/1480 K.: “Aydınlatılmış onam alınmadan yapılan estetik müdahale sonucu doğan zarardan hekim sorumludur.”

Ceza Sorumluluğu ve Savcılığa Başvuru

Estetik ameliyat sonucu ortaya çıkan zarar sadece hukuk davasına değil, ceza yargılamasına da konu olabilir. Örneğin:

• Hatalı tıbbi müdahale sonucu taksirle yaralama
• Gerekli tedbiri almama sonucu taksirle ölüme sebebiyet

Bu gibi durumlarda hasta veya yakınları Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunabilir.

Sonuç

Estetik cerrahiden kaynaklanan zararlar, çoğu zaman hastanın fiziksel olduğu kadar psikolojik bütünlüğünü de zedeler. Bu nedenle estetik ameliyat sonrası yaşanan mağduriyetlerde hem Borçlar Hukuku hem de Hasta Hakları mevzuatı uyarınca geniş bir tazminat yelpazesi mümkündür. Her durumda olayın detaylı biçimde belgelenmesi ve uzman bir sağlık hukuku avukatı ile hareket edilmesi tavsiye edilir.