Trafik kazaları, ölüm, yaralanma veya malvarlığına zarar gibi sonuçlar doğurabilir. En az bir motorlu aracın karıştığı kazalarda, zarara uğrayan kişiler tarafından, kazaya neden olanlara karşı açılan davalar trafik kazası nedeniyle açılan tazminat davaları olarak adlandırılır. Bu tür tazminat davaları hem maddi hem de manevi zararların giderilmesini amaçlar. Aracın hasar görmesi, bedensel zararlar veya ölüm gibi sonuçların her biri ayrı hukuki sorumluluk doğurur.
Bu tür tazminat davalarının temel hukuki dayanağı, trafik kazalarının haksız fiil teşkil etmesidir. Bu nedenle Borçlar Kanunu çerçevesinde değerlendirilir. Trafik kazalarının haksız fiil sayılması, davanın hangi mahkemede açılacağı, zaman aşımı süresi ve tazminat hesaplaması gibi birçok noktayı doğrudan etkiler.
Trafik Kazası Tazminat Davalarında Zaman Aşımı Süresi
Trafik kazaları sonrasında açılacak tazminat davalarında dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri zaman aşımı süresidir. Bu tür davalarda zaman aşımı süresi, kaza tarihinden itibaren işlemeye başlar. Ancak kazaya sebep olan kişi daha sonra tespit edildiyse, süre bu tarihten itibaren başlar.
Genel kural olarak, trafik kazasına ilişkin tazminat davalarında zaman aşımı süresi 2 yıldır. Örneğin; kaza 01.01.2020 tarihinde gerçekleşmişse, dava en geç 01.01.2022 tarihine kadar açılmalıdır. Ancak kazaya neden olan kişinin 05.05.2020’de tespit edilmesi durumunda, süre 05.05.2022’ye kadar uzar. Kanun koyucu bu noktada davacı lehine olan süreyi esas alır.
Kimler Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Açabilir?
Trafik kazaları nedeniyle tazminat davası açabilecek kişiler üç grupta incelenebilir:
- Yaralanan kişi: Kaza sonucunda yaralanan kişi, iş gücü kaybı nedeniyle maddi tazminat, yaşadığı elem, keder ve üzüntü nedeniyle de manevi tazminat talebinde bulunabilir.
- Yaralanan kişinin yakınları: Eğer yaralanma ağır bedensel yaralanma niteliğindeyse, yaralanan kişinin ailesi de manevi tazminat davası açabilir. Ağır yaralanma; uzuv kaybı, kalıcı sakatlık ya da hayati fonksiyonların kaybı gibi durumlardır.
- Ölen kişinin yakınları: Trafik kazası ölümle sonuçlanmışsa, destekten yoksun kalan kişiler –örneğin eşi, çocukları, anne ve babası– destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat talep edebilir.
Trafik Kazası Tazminat Davası Kimlere Karşı Açılır?
Trafik kazası nedeniyle açılacak tazminat davalarında sorumlu tutulabilecek kişiler şu şekilde sıralanabilir:
- Araç sürücüsü: Kaza anında aracı kullanan kişi, kusurlu bulunmuşsa doğrudan sorumludur.
- Araç sahibi: Araç, sürücüye ait değilse; araç sahibine de dava açılabilir. Aracı sürücüye tahsis etmek suretiyle kazaya dolaylı yoldan katkıda bulunmuştur.
- Aracın işleteni: Araç bir şirketin mal varlığına kayıtlıysa ve gelir elde etmek amacıyla kullanılıyorsa, işleten sıfatıyla şirket de sorumlu tutulur. Bakım ve denetim yükümlülükleri işletene aittir.
- Sigorta şirketi: Zorunlu trafik sigortası kapsamında, kusurlu aracın sigorta şirketi de kazanın sonuçlarından doğrudan sorumludur. Yaralanmalı ve ölümlü kazalarda tazminatın önemli bir bölümü bu şirket tarafından karşılanır.
Trafik kazası sebebiyle açılacak tazminat davaları hem maddi hem de manevi zararların karşılanmasına yöneliktir. Zaman aşımı, kusur oranı, davalı tarafın belirlenmesi ve tazminat miktarının doğru hesaplanması bu sürecin en kritik aşamalarıdır. Bu nedenlerle trafik kazası tazminat süreçlerinde deneyimli bir trafik kazası avukatı ile çalışmak, hak kaybını önlemek açısından büyük önem taşır.
