Boşanma davalarında tazminat talep etme hakkı, daha az kusurlu veya tamamen kusursuz eşin, evliliğin sona ermesiyle menfaatlerinin zedelenmesi ya da kişilik haklarının ihlal edilmesi durumunda gündeme gelir. Türk Medeni Kanunu’nun 174. maddesi bu hususu ayrıntılı biçimde düzenler. Uygulamada, hem maddi hem manevi tazminat taleplerinin hangi şartlarda kabul edileceği ve ne ölçüde hükmedileceği, Yargıtay kararları ile şekillenmiştir.
1. Boşanma Davasında Maddi Tazminat
Türk Medeni Kanunu m. 174/1’e göre; boşanmaya sebep olan olaylarda kusursuz veya daha az kusurlu olan eş, evliliğin sona ermesiyle mevcut ya da beklenen menfaatlerinin zedelenmiş olması durumunda maddi tazminat talep edebilir.
1.1. Maddi Tazminat Şartları
- Mahkemenin boşanma kararı vermiş olması,
- Tazminat talebinde bulunan eşin kusursuz ya da daha az kusurlu olması,
- Talep edilen tazminatın diğer eşin ödeme gücünü aşmaması,
- Mevcut veya beklenen menfaatin evliliğin sona ermesiyle zarar görmesi.
1.2. Yargıtay Kararı
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2017/10699 E., 2018/7030 K., 14.05.2018:
“Mahkemece tarafların ekonomik ve sosyal durumları, evliliğin süresi ve kusur oranları dikkate alınarak uygun miktarda maddi tazminata hükmedilmesi gerekirken…”
2. Boşanma Davasında Manevi Tazminat
Türk Medeni Kanunu m. 174/2 gereği, boşanmaya sebep olan olaylar nedeniyle kişilik hakları zedelenen eş, kusurlu olan eşten manevi tazminat talep edebilir. Burada önemli olan; kişilik haklarına yönelik ihlalin somut olaylarla ispat edilmesidir.
2.1. Manevi Tazminat Şartları
- Boşanma kararı verilmiş olması,
- Manevi zararın kusurlu eşin fiilinden doğmuş olması,
- Kusursuz ya da daha az kusurlu olunması,
- Kişilik haklarının zedelenmiş olması.
2.2. Yargıtay Kararı
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2016/19397 E., 2018/2260 K., 22.02.2018:
“Davacı kadına hakaret ederek kişilik haklarını zedeleyen davalı erkeğin manevi tazminatla sorumlu tutulması gerekirken…”
3. Tazminat Türleri Tablosu
| Tazminat Türü | Dayanak Kanun | Şartlar | Ödeme Şekli |
|---|---|---|---|
| Maddi Tazminat | TMK m. 174/1 | Kusursuz veya daha az kusurlu eşin, boşanma nedeniyle menfaatlerinin zedelenmiş olması | Tek seferde ödenir, taksitlendirme yapılmaz |
| Manevi Tazminat | TMK m. 174/2 | Kişilik hakları zedelenmiş olmalı; eş, daha az kusurlu ya da kusursuz olmalı | Tek seferde ödenir, taksitlendirme yapılmaz |
4. Tazminatın Ödenmemesi ve Yaptırımlar
Boşanma davası neticesinde verilen tazminat kararı kesinleştiğinde ödeme yükümlülüğü başlar. Tazminat, genellikle tek seferde ödenir. Tazminat ödenmediği takdirde alacaklı taraf icra takibi başlatabilir. Bu durumda icra masrafları, faiz ve vekâlet ücretleri de borçluya yükletilir.
5. Sonuç
Boşanma davalarında tazminat talepleri, hem maddi hem de manevi anlamda hakkaniyetin sağlanması açısından büyük öneme sahiptir. Her iki tazminat türü için de kusur oranları, ekonomik durum ve zedelenen menfaatlerin kapsamı dikkatle değerlendirilmelidir. Uygulamada farklılık gösteren kararların üst mahkeme denetiminden geçmesi sebebiyle güncel Yargıtay kararlarının titizlikle takip edilmesi gereklidir.
Hazırlayan: Av. Ramazan Sertan Safsöz
