Temyiz başvuru şartları temyiz kanun yoluna gidilebilmesi için gerekli olan şartlardır. Temyiz ile yerel mahkemeler ya da istinaf mahkemeleri tarafından alınan kararların uzman ve üst bir organ aracılığıyla incelenmesiyle kesinleşecek olan kararların en az hatayla meydana gelmesi hedeflenir.

Yargı sistemimizde; istinaf mahkemesi, yerel mahkeme ve de temyiz olmak üzere toplam 3 basamaklı denetim sistemi vardır. İstinaf kanun yolu, 2016 yılı itibariyle uygulanmaya konulmuş olup bu tarihten daha öncesinde ise yerel mahkeme kararları da üst yargı organı olan temyiz mahkemeleri aracılığıyla denetleniyordu. İstinaf kanun yolunda, yerel mahkeme kararları için önce istinaf yoluna, daha sonra temyiz yolu açık durumdaysa da temyiz yoluna başvuruluyor.

Temyiz Yoluna Kapalı Olan Kararlar

Bölge adliye mahkemeleri aracılığıyla verilen şu kararlara karşı temyiz kanun yoluna başvurulamaz:

• Miktar ya da değeri 72.070,00 TL’yi geçmeyen kararlar,
• Kat Mülkiyeti Kanunu ile bir taşınmazın aynına ilişkin davalar dışında özel kanunlarda belirtilen sulh hukuk mahkemesinin girdiği davalarla ilgili kararlar,
• İlk derece mahkemelerinin görev ve yetki uyuşmazlıklarını çözmek amacıyla verilen kararlarla birlikte merci tayinine ilişkin alınan kararlar,
• Çekişmesiz olan yargı işlerinde alınan kararlar,
• Soy bağına ilişkin olan sonuçlar doğurmak dışında, nüfus kayıtlarıyla ilgili davalarda alınan kararlar,
• İlk derece mahkemelerinde görevlerini yerine getiren hakimlerinin davayı görmeye fiili ya da hukuki engellerinin çıkması durumunda, davanın o yargı alanında yer alan başka mahkemeye naklinin alındığı kararlar,
• Geçici olan hukuki korumalardan oluşan kararlar temyiz kanun yoluna kapalı olan kararlardır.

Temyiz Nedenleri Nelerdir?

Temyiz yoluna başvuruda bulunmak için gerekli olan bir temyiz sebebinin olması gerekir. Bu temyiz sebepleri ise kanunda şu şekilde belirlenmiştir:

• Hukukun ya da taraflar arasında yapılan sözleşmenin yanlış bir şekilde uygulanmış olması,
• Dava şartına aykırı bir durum bulunması,
• Davada taraflardan birinin sunmuş olduğu delillerin kanuni bir sebep olmaksızın kabulünün gerçekleşmemesi,
• Karara etkide bulunan yargılama hatası ya da eksikliklerin tespit edilmesi.

Temyiz sebebi olan bu hususlar, usul hukuku ya da maddi hukukun yanlış olan uygulamasından kaynaklanan sebeplerdir. Fakat maddi vakıalara ilişkin olan denetim, temyiz kapsamında görülmemektedir. Yargıtay, temyiz incelemesinde görülen sebeplere bağlı değildir. Bu anlamda Yargıtay, kanunların açık bir hükmüne aykırı gördüğü hususları da inceleyebilir.

Temyizle İlgili Olan Diğer Detaylar

Ceza hukuku dışında olan temyiz başvurularında, gerekli olan harç ve tebliğ giderlerinin yatırılması gerekir. Temyiz yolunda, kararın icrası durdurulmaz. Fakat icra ertelenebilir. Bunun yanında nafaka kararlarında da icranın geri bırakılmasına ilişkin karar verilemez. Ayrıca kişiler hukuku, taşınmaz mal ve aile hukuku ile ilgili olan ayni haklarda alınan kararların da icra edilebilmesi için kesinleşmesi gerekir.

Yargıtayın Duruşma Yapılmasına Kendiliğinden Karar Verme Süreci

Yargıtay sınırlama ve taleplere bağlı kalmadan kendiliğinden duruşma yapılmasına da karar verebilir. Bu haller ise şunlardır:

• Miktarı kanunda belirtilmiş olan sınırı aşan davalar,
• Evlenmenin butlanı ya da iptali davaları,
• Boşanma ya da ayrılık davaları,
• Genel Kurul Kararına ilişkin olan iptali davaları,
• Kısıtlama, velayet ve soy bağı davaları,
• Tüzel kişiliğin feshine ilişkin olan davalarda Yargıtay duruşma yapılmasına kendiliğinden karar verir.

Temyiz Sonucunda Alınacak Olan Kararlar

Temyiz incelemesi sonucunda ilk derece mahkemesi gibi davranılıp davanın kabulüne ya da davanın reddine yönelik olan bir karar verilemez. Bu sebeple temyiz sonunda alınabilecek olan kararlar şunlardır:

• Bozma,
• Onama,
• Düzelterek yapılan onama kararı verilir.

Yargıtayın Onama Kararı

Yargıtay onama kararı aldığında, onamış olduğu kararın hukuk normlarına göre gerekçesini göstermek zorundadır ve onama kararı sonucunda dava dosyası kesinleşir daha sonra da dosya gerekli olan işlemlerin yapılabilmesi amacıyla ilk derece mahkemesine götürülür.