İşyerinde sigortalı olarak çalışan işçilerin maaşlarından yapılan düzenli kesintiler arasında işsizlik sigortası primi de yer alır. İşten ayrılan veya işten çıkarılan işçiler, belirli şartların sağlanması halinde devlet tarafından işsizlik maaşı alabilirler. Bu maaş, işçinin gelir kaybı yaşadığı dönemde geçimini sağlayabilmesi için önemlidir.
İşsizlik Maaşı Alabilmek İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
İşsizlik maaşı alabilmek için işçinin aşağıdaki koşulları sağlaması gerekir:
- İş akdinin işçinin kendi kusuru veya isteği dışında sona ermiş olması,
- Son 120 günde aralıksız çalışmış olması,
- Son 3 yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödenmiş olması.
Bu şartları sağlayan işçi, iş akdinin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a başvurmalıdır. 30 günü aşan başvurular da kabul edilir ancak geçen her gün işsizlik maaşı süresinden düşülür. Bu nedenle süresinde başvuru yapılması hak kaybını önler.
Haklı Fesih Halinde İşsizlik Maaşı Alınabilir mi?
İşçinin haklı nedenle istifa etmesi, işsizlik maaşı almasına engel teşkil etmez. Yani işçinin iş sözleşmesini haklı gerekçeyle feshetmesi halinde, işsizlik maaşı alma hakkı doğar. Ancak bu durumun İŞKUR nezdinde ispatı gerekir.
Örneğin, fazla mesai ücretinin ödenmemesi, sigorta primlerinin eksik yatırılması gibi nedenlerle haklı fesih yapılması durumunda, işçi işsizlik maaşı alabilir. Ancak bu feshin geçerliliği genellikle ancak arabuluculuk anlaşması veya mahkeme kararıyla tescil edilir.
Haklı Fesih Sonrası Başvuru Neden Reddedilebilir?
İşçi, haklı nedenle iş akdini sona erdirmiş olsa bile, bunu belgeleyememesi halinde İŞKUR işsizlik maaşı başvurusunu reddedebilir. Bu gibi durumlarda:
- Arabuluculuk sürecine gidilerek, tutanakta haklı fesih sebepleri belirtilmelidir.
- İş Mahkemesi’nde açılan dava işçi lehine sonuçlandığında, İŞKUR yeniden başvuru yapılmasını kabul eder.
Haklı Fesih Sebepleri Nelerdir?
1. Sağlık Sebepleri
- İşin niteliğinden doğan nedenlerle işçinin sağlığı bozuluyorsa,
- İşyerinde salgın veya bulaşıcı hastalığı olan kişilerin çalıştırılması halinde.
2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık
- İşverenin yanıltıcı bilgi vermesi,
- İşçiye ya da ailesine hakaret, tehdit, taciz gibi davranışlarda bulunması,
- Maaşın eksik veya elden ödenmesi.
3. Zorlayıcı Sebepler
- İşyerinde işin bir haftadan uzun süre durmasına neden olan olağanüstü durumlar.
İŞKUR Başvuru Süreci
- İş akdi sona erdikten sonra 30 gün içinde e-Devlet veya İŞKUR üzerinden başvuru yapılmalıdır.
- Başvuruda “Haklı nedenle fesih” seçeneği işaretlenmeli ve destekleyici belgeler (arabuluculuk tutanağı, dava kararı vb.) eklenmelidir.
- Gerekirse İŞKUR’dan gelen ret kararına karşı itirazda bulunulmalıdır.
İşsizlik Maaşı Ne Kadar ve Kaç Ay Ödenir?
- 600 gün prim varsa: 180 gün ödeme yapılır.
- 900 gün prim varsa: 240 gün ödeme yapılır.
- 1080 gün prim varsa: 300 gün ödeme yapılır.
İşsizlik maaşı, işçinin son 4 aylık brüt ücretinin ortalamasının %40’ı kadar olup, asgari ücretin brüt %80’ini geçemez.
Haklı Fesih Sonrası İşsizlik Maaşı Başvuru Dilekçesi
T.C. İŞKUR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NE KONU: 4857 sayılı İş Kanunu m. 24/II uyarınca iş akdimi haklı nedenle feshettiğimden işsizlik ödeneği başvurumun değerlendirilmesi talebidir. AÇIKLAMALAR: 1. …/…/… tarihinden itibaren …(İşveren Unvanı)… şirketinde sigortalı olarak çalışmaktaydım. 2. Şirket tarafından maaşlarım elden ödenmiş ve SGK primlerim eksik bildirilmiştir. Tarafımdan yapılan uyarılara rağmen bu hukuka aykırılık giderilmemiştir. 3. 4857 sayılı İş Kanunu m. 24/II-e uyarınca iş sözleşmemi …/…/… tarihinde haklı nedenle feshettim. 4. Arabuluculuk başvurusu yapılmış, sonuçsuz kalmıştır / İş Mahkemesi nezdinde açtığım dava halen derdesttir / Karar lehime sonuçlanmıştır. (Uygun olan eklenmelidir.) 5. Yukarıdaki gerekçelerle işsizlik maaşı başvurumun kabulünü talep ederim. EKLER: - Haklı fesih dilekçesi - Arabuluculuk tutanağı / mahkeme kararı - SGK hizmet dökümü Tarih: …/…/… Adı Soyadı: İmza: T.C. Kimlik No: Adres: Telefon:
Sonuç
İşçiler, iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiklerinde de işsizlik maaşı almaya hak kazanabilir. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için haklı fesih gerekçesinin doğru tespiti, zamanında başvuru ve delillerin sunulması şarttır. Özellikle arabuluculuk süreci veya dava yoluyla haklılığın tespiti, İŞKUR nezdinde olumlu sonuç alma ihtimalini artıracaktır.
