5237 Sayılı Türk Ceza Kanun’unda hakaret suçu, şerefe karşı suçlar başlıklı 8. bölümde düzenlenmiştir. Kanun’da yer alan 125. maddeye göre;
- İnsanların şeref, onur ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden ya da sövmek sureti ile herhangi bir kişinin şeref, onur ve saygınlığına saldıran kişiler üç aydan 2 yıla kadar hapis cezası ya da adli para cezası ile cezalandırılacaktır.
Hakaret eyleminin cezalandırılması, kişinin kendine saygısını ve şerefini koruması maksadıyla gerçekleştirilmektedir.
Hakaret Suçu Şikâyete Bağlı Bir Suç Mudur?
Yukarıda açıkladığımız şekilde bir hakaret durumu söz konusu değilse, yapılan hakaretler suçun nitelikli halini ortaya çıkarmıyorsa bu durum hakaret suçunun basit hali olarak tanımlanır. Böyle bir durum söz konusu olduğunda mağdur durumda kalan kişiler, suç teşkil eden şüpheliyi ve eylemi öğrendiği tarihten sonra 6 aylık süre içerisinde şikâyet hakkını kullanmalıdır. Aksi halde herhangi bir işlem yapılamaz.
Hakaret suçunun nitelikli hallerinde ise bu durum söz konusu değildir. Yukarıda belirttiğimiz gibi şeref ve onura zarar veren hakaretler söz konusu olmuşsa Cumhuriyet Başsavcılığınca kendiliğinden bu durum soruşturulabilir. Bu işlem re’sen soruşturma olarak isimlendirilmektedir. Ayrıca hakaretin bu seviyede olması durumunda zaman aşımı da söz konusu olmayacaktır.
Hakaret Suçuna Dair Merak Edilen Tüm Bilgiler
Hakaret Suçu Uzlaştırmaya Tabii Tutulabilir Mi?
Açılan hakaret davalarında tarafların arabuluculuk hizmetleri ile birlikte uzlaşmasına izin verilmektedir. Uzlaşmanın belli başlı şartları söz konusu olur. İlk olarak davanın kovuşturma aşamasına geçmemesi gerekmektedir.
Savcılık tarafından soruşturmalar tamamlandıktan sonra dava açılmadan önce dosya talepler üzerine uzlaştırma bürosuna yönlendirilir. Sonrasında atanacak olan uzlaştırma uzmanları tarafların aralarında anlaşma zeminini olup olmadığını kontrol edeceklerdir. Eğer bu aşamada uzlaşma mümkün görülürse dava açılmadan taraflar taleplerinden vazgeçerler.
Hakaret Suçu Nasıl İşlenir?
Hakaret denildiğinde herkesin aklına sözlü olarak gerçekleştirilen eylemler gelir. Ancak hakaret eylemi şekil, yazı, fotoğraf, görsel ya da el hareketleri ile de işlenebilmektedir. Sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımlar eğer hakaret içeriyorsa ya da herhangi bir paylaşımın altında hakaret içeren bir yorum yapılmışsa bu da hakaret suçu kapsamına girecektir.
Kaba, nezaketsiz ya da beddua niteliğinde olan sözler ya da hareketler hakaret suçu kapsamında incelenmez. Bu yüzden rencide edici olmasına rağmen şeref ve saygınlığı etkilemeyen, ağır eleştiri olarak kabul edilebilecek sözlerde cezalandırma durumu söz konusu olmamaktadır. Allah belanı versin, terbiyesiz, saygısız gibi sözler hakaret suçu kapsamına girmemektedir.
Hakaret Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?
Hakaret suçu eğer nitelikli bir şekilde işlendiğinde zaman aşımı olmadığını ya da şikâyete tabi olmadığını yukarıda belirtmiştik. Hakaret suçunun nitelikli olması ayrıca verilecek olan cezanın da yükselmesine sebep olmaktadır. Türk Ceza Kanunu’na göre hakaret suçunun nitelikli olarak kabul edilmesi için aşağıdaki durumlardan en az 1 tanesinin geçerli olması gereklidir:
- Görevinden dolayı kamu görevlisine karşı yapılması.
- Siyasi, dini, felsefi inanç, sosyal, düşünce ve kanaatlerin açıklanmasından, değiştirilmesinden ya da yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir yasaklarını uygulamasından dolayı hakaret edilmesi.
- İnsanların mensup oldukları dine göre kutsal sayılan bir değerin hakaret içerisinde geçmesi.
Karşılıklı Hakaret Durumunda Ceza Uygulamaları Yapılır Mı?
İnsanların birbirlerine hakaret etmesi ve sonrasında tarafların herhangi birinin şikâyeti ile davaların açılması durumunda verilecek olan cezalarda 1/3 oranında hafifletmeye gidilebileceği gibi cezalar tamamen kaldırılabilmektedir.
Taraflardan bir tanesi hakaret kategorisine girmeyen ancak yaralayıcı bir söz söylemişse ve karşısındaki hakaret etmişse bu durumda da cezai indirimler uygulanmaktadır.