Aile hukuku, bireylerin en kişisel alanlarına dokunan davaların başında gelir. Bu alanın merkezinde ise evlilik ve boşanma süreçleri yer alır. Boşanma davaları, Türk toplumunda yalnızca iki bireyin ayrılığı anlamına gelmez; çocukların, ailelerin ve hatta geniş sosyal çevrenin etkilendiği çok boyutlu bir süreci kapsar. En bilinen uyuşmazlık türü ise hiç kuşkusuz çekişmeli boşanma davalarıdır. Çünkü tarafların uzlaşamadığı durumlarda mahkemenin hakemlik yapması kaçınılmaz hâle gelir.
Bu kapsamlı yazıda, yalnızca çekişmeli boşanma davasının hukuki süreci değil, aynı zamanda bu davaların açılma nedenleri, delil değerlendirmesi, yargılama stratejileri ve avukat seçimi gibi pratik yönleri de ele alınacaktır. İzmir gibi büyük şehirlerde boşanma davalarının nasıl yürütüldüğü ve sıkça karşılaşılan hataların neler olduğu da ayrıca değerlendirilecektir.
1. Taraflardan Sadece Birinin Boşanmak İstemesi Durumu
Bu durumda boşanmak isteyen eş, boşanma davasını tek başına açar. Karşı taraf yani boşanmak istemeyen eş, davanın davalısı olur. Davacı olan eş, yalnızca boşanma değil, aynı zamanda:
- Yoksulluk nafakası,
- Çocukların velayeti,
- Maddi ve manevi tazminat,
- Aile konutunun tahsisi,
- Mal rejiminin tasfiyesi
gibi fer’i talepleri de dava dilekçesiyle birlikte mahkemeye sunabilir.
Davalı eş ise yalnızca boşanmanın reddini talep edebilir. Mahkeme, boşanma talebinde bulunan davacının, karşı tarafın boşanmadaki kusurunu hukuken geçerli delillerle ispat etmesini bekler. Eğer ispat gerçekleşirse boşanmaya ve diğer taleplere karar verilir. Aksi durumda dava reddedilir.
Ayrılık Kararı Seçeneği
Hâkim, özellikle tarafların evlilikten tümüyle kopmadığını ya da boşanmanın çocuklar üzerindeki etkisinin ağır olacağını düşünüyorsa “ayrılık” kararı verebilir. Bu karar en fazla 3 yıl süreyle geçerli olur. Süre sonunda yeniden boşanma davası açılırsa hâkim artık boşanma kararı vermekle yükümlüdür.
2. Her İki Tarafın da Boşanmak İstemesi Ancak Koşullarda Anlaşamaması
Bu daha sık karşılaşılan bir senaryodur. Taraflar boşanmak ister ancak aşağıdaki hususlarda anlaşamazlar:
- Çocuğun velayeti,
- İştirak nafakası,
- Yoksulluk nafakası,
- Maddi/manevi tazminat,
- Mal paylaşımı,
- Aile konutunun tahsisi.
Bu durumda taraflardan biri dava açar, diğer eş karşı dava açarak kendi taleplerini bildirir. Mahkeme bu davaları birleştirerek tek dosyada yargılamayı sürdürür. Her iki eş de karşı tarafın boşanmadaki kusurlu davranışlarını ispat etmeye çalışır. Ancak mahkeme yalnızca bir eşin boşanma davasını kabul eder. Diğer tarafın davası reddedilir. Bu karar, tazminat ve nafaka gibi talepleri de doğrudan etkiler.
3. Boşanma Sebepleri ve Hukuki Gerekçeler
Boşanma talebi için yalnızca duygusal kopuş yeterli değildir. Türk Medeni Kanunu boşanmayı haklı kılacak somut nedenleri belirlemiştir. Bunlar genel ve özel olmak üzere ikiye ayrılır.
Genel Sebep: Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması
En yaygın boşanma gerekçesidir. Örnekleri şunlardır:
- Şiddetli geçimsizlik,
- Sürekli kavga ve hakaret,
- İlgisizlik ve evlilik yükümlülüklerinin ihlali,
- Ekonomik şiddet ya da psikolojik baskı.
Özel Boşanma Sebepleri (TMK m. 161–165)
Bunlar ispatlandığında hâkim boşanma kararı verir, ayrıca kusur tartışmasına gerek kalmaz:
- Zina (aldatma)
- Hayata kast, onur kırıcı davranış
- Suç işleme veya haysiyetsiz yaşam sürme
- Terk
- Akıl hastalığı
Özellikle zina ve hayata kast gibi gerekçelerin ispatı zor olduğu için, deneyimli boşanma avukatları aynı anda hem genel hem de özel sebebe dayanarak “terditli dava” açmayı tercih eder.
4. İzmir’in En İyi Boşanma Avukatı Var mı?
“En iyi boşanma avukatı” kavramı nesnel değildir. Avukat seçiminde dikkat edilmesi gereken ölçütler:
- Dosya okuma ve analiz yeteneği,
- Yargıtay içtihatlarına hâkimiyet,
- Delil toplama ve sunma becerisi,
- Tarafsız, etik değerlere uygun yaklaşım,
- Dürüst bilgilendirme ve şeffaf ücret politikası.
İzmir’de boşanma davaları yoğun olarak görülmektedir. Bu nedenle nitelikli ve deneyimli pek çok aile hukuku avukatı görev yapmaktadır. En iyi avukat, müvekkilini hukuki ve insani anlamda en doğru şekilde yönlendiren avukattır.
5. Çekişmeli Boşanma Davalarında Avukatlık Ücretleri
Avukatlık ücretleri serbestçe belirlenir. Ancak Türkiye Barolar Birliği her yıl alt sınırları belirleyen “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi” yayımlar. Örneğin 2019 yılında çekişmeli boşanma davası için belirlenen asgari ücret 2.725 TL idi.
Davada maddi talepler (tazminat vb.) varsa, avukat genellikle sabit ücret dışında hükmedilen miktardan da yüzdelik bir pay talep eder. Bu oran taraflar arasında özgürce kararlaştırılır. En sağlıklı yöntem, ücretlendirmeyi açıkça içeren yazılı bir avukatlık sözleşmesidir.
6. Delillerin ve Tanıkların Önemi
Çekişmeli boşanma davalarında başarının temel koşulu delil yönetimidir. Mahkemeler yalnızca yazılı beyanlara değil, somut delillere dayanarak karar verir. Delil olarak şunlar kullanılabilir:
- Mesaj ve e-posta kayıtları,
- Görüntü ve ses kayıtları,
- Tanık beyanları,
- Psikolojik değerlendirme raporları,
- Hekim raporları, kolluk tutanakları.
Tanıklar yalnızca gördüklerini anlatmalıdır. Duyuma ya da kişisel yorumlara dayalı tanıklık etkili olmaz. Delillerin hukuka uygun yolla elde edilmesi zorunludur. Aksi halde mahkeme, delili dikkate almaz.
Sonuç
Çekişmeli boşanma davaları, yalnızca eşler arasındaki hukuki bağın sonlandırılmasından ibaret değildir. Velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı ve sosyal çevre gibi birçok yönü etkiler. Bu nedenle dava açılmadan önce güçlü bir hazırlık yapılmalı, hukuki gerekçeler ve ispat stratejisi belirlenmelidir.
İzmir gibi büyükşehirlerde çekişmeli boşanma davaları deneyim gerektirir. Davanın gereksiz yere uzamaması ve tarafların yıpranmaması için uzman bir aile hukuku avukatının desteği şarttır.
