SGK Primlerinin Eksik Yatması Durumunda İşçinin Yapması Gerekenler

İşverenler, çalışanlarını sigortalı olarak istihdam etmek ve SGK primlerini eksiksiz şekilde yatırmak zorundadır. Günümüzde sigortasız çalıştırma yaygınlığını büyük oranda yitirmiş olsa da, halen birçok işveren işçilerin sigorta primlerini asgari ücret üzerinden yatırmakta ve primleri eksik gösterebilmektedir. Bu durum, işçi açısından önemli hak kayıplarına yol açar.

SGK Primlerinin Eksik Yatmasının İşçiye Zararları

İşçiler çoğu zaman maaşlarını tam alsalar da sigorta primlerinin düşükten yatmasına göz yumarlar. Ancak bu durumun uzun vadede ciddi sonuçları olabilir:

• Emeklilik Maaşında Düşüş: SGK primleri, emeklilik maaşını doğrudan etkiler. Eksik yatırılan primler, emeklilikte daha düşük maaş anlamına gelir.
• Kıdem Tazminatı Kaybı: Kıdem tazminatı, SGK primlerine esas alınan brüt ücret üzerinden hesaplanır. Eksik prim yatırıldığında kıdem tazminatı da eksik hesaplanır.

İşverenin Sorumluluğu ve Uygulanan Yaptırımlar

İşverenin bilgisi dâhilinde sigorta primlerinin eksik yatırılması durumunda SGK tarafından idari para cezası uygulanır. Ayrıca, işçi tarafından açılacak hizmet tespit davası neticesinde işveren gecikme cezaları ve faizleriyle birlikte primleri ödemek zorunda kalır.

SGK Primleri Eksik Yatırılan İşçinin Hakları

İşçinin sigorta primlerinin eksik yatırılması durumunda başvurabileceği temel haklar şunlardır:

1. Hizmet Tespit Davası Açma

En önemli başvuru yolu hizmet tespit davasıdır. Bu dava hem işverene hem de SGK’ya karşı açılır. Mahkeme, işçinin fiili olarak aldığı ücret ve çalıştığı süreyi dikkate alarak eksik bildirilen hizmetleri ve primleri tespit eder. Karar doğrultusunda işveren, prim farklarını faizli olarak SGK’ya ödemekle yükümlü olur.

2. Sözleşme Feshi ve Kıdem Tazminatı Talebi

İşçi, sigorta primlerinin eksik yatırılmasını haklı nedenle fesih sebebi olarak ileri sürebilir. Bu durumda:

• İşçi iş sözleşmesini tek taraflı olarak feshedebilir.
• İşçi kıdem tazminatına hak kazanır.
• Tazminat, hizmet tespit davasıyla belirlenecek gerçek ücret üzerinden hesaplanır.

3. SGK’ya Şikâyette Bulunma

İşçi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ya da doğrudan SGK’ya şikâyette bulunabilir. Bu başvuru sonrasında denetmen gönderilir ve işyerinde inceleme yapılır. Şikâyet anonim olarak da yapılabilir.

İşçinin Atması Gereken Adımlar

Sigorta primlerinin eksik yatırıldığını fark eden bir işçinin izlemesi gereken yol haritası şu şekildedir:

1. Çalışma süresi, ücret bordroları, banka dekontları ve tanık beyanları gibi delilleri toplamak,
2. Bir hizmet tespit davası açmak,
3. İşten ayrılmak isteniyorsa, yazılı fesih bildirimi yapmak,
4. Kıdem tazminatı ve varsa diğer alacakları talep etmek.

Sonuç

SGK primlerinin eksik yatırılması, işçi aleyhine ciddi sonuçlar doğurur. Emeklilik maaşından kıdem tazminatına, sosyal güvenlik haklarından iş güvencesine kadar birçok alanda kayba neden olur. İşçiler bu gibi durumlarda sessiz kalmamalı, haklarını aramalıdır. Bu süreçte deneyimli bir iş hukuku avukatının desteği, sürecin etkili ve hızlı yönetilmesini sağlar.