Türk Medeni Kanunu, boşanma sürecinde tarafların mutlaka geçerli ve yasal sebeplere dayanmasını şart koşar. Bu sebepler, hem <strongözel boşanma nedenleri hem de gibi genel nedenlerle açıklanır. Her bir nedenin kendine özgü ispat yükümlülüğü ve dava şartları bulunur. Aşağıda hem özel hem de genel boşanma nedenleri kapsamlı biçimde geçerli boşanma sebepleri açıklanmıştır.
Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması (Genel Neden)
Günlük hayatta “şiddetli geçimsizlik” olarak bilinen bu boşanma nedeni, en sık başvurulan gerekçelerden biridir. Eşler arasında süregelen anlaşmazlıklar, evliliğin temelini sarsacak düzeye ulaştığında taraflar boşanma davası açabilir. Aşağıda, uygulamada sıkça karşılaşılan bazı örnek davranışlar yer alır:
1. Cinsel İlişkiden Kaçınma
Evlilik, sadece duygusal değil, aynı zamanda fiziksel bir birlikteliği de içerir. Eşlerden biri, geçerli sağlık gerekçeleri olmaksızın cinsel ilişkiden sürekli kaçınırsa, bu durum evlilik birliğini zedeler ve boşanma gerekçesi oluşturur.
2. Fiziksel Şiddet
Eşlerden biri diğerine fiziksel saldırıda bulunursa, bu yalnızca boşanma nedeni değil aynı zamanda cezai sorumluluk doğurur. Şiddet mağduru eş, boşanma davasının yanında suç duyurusunda da bulunabilir.
3. Ailenin Müdahalesi
Evlenen çiftler, bağımsız bir hayat kurma hakkına sahiptir. Eşlerden birinin ailesi evliliğe aşırı şekilde müdahale ederse ve bu durum huzursuzluk yaratırsa, mağdur taraf boşanma davası açabilir.
4. Aşırı Kıskançlık
Kıskançlık, belirli bir düzeyde doğal karşılanabilir. Ancak bu duygu, eşin hareket özgürlüğünü kısıtlayacak boyuta ulaştığında, boşanma nedeni sayılır. Örneğin, sosyal çevreyle iletişim yasağı, sürekli takip veya telefon inceleme davranışları buna örnektir.
Özel Boşanma Sebepleri
Türk Medeni Kanunu, aşağıdaki altı durumu özel boşanma nedeni olarak düzenler. Bu nedenler ispatlandığında hâkim, evlilik birliğinin sarsılıp sarsılmadığına ayrıca bakmadan boşanma kararı verir.
1. Zina (Aldatma)
Eşlerden biri evlilik dışı cinsel ilişkiye girerse, diğer eş için boşanma hakkı doğar. Bu hak, olayın öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay içinde ve her durumda 5 yıl içinde kullanılmalıdır.
2. Hayata Kast veya Onur Kırıcı Davranış
Eşin diğer eşe yönelik öldürme tehdidi, ağır hakaret veya sürekli aşağılama içeren davranışları bu kapsamdadır. Fiziksel saldırı ya da ruhsal yıpratma da bu neden içine girer.
3. Haysiyetsiz Hayat Sürme veya Yüz Kızartıcı Suç
Eşlerden biri, toplumun genel ahlak anlayışıyla bağdaşmayan bir yaşam tarzı sürüyorsa ya da hırsızlık, dolandırıcılık gibi suçlar işliyorsa, diğer eş boşanma davası açabilir.
4. Terk
Bir eş, ortak konutu haklı bir neden olmaksızın 6 ay süreyle terk ederse ve dönmesi yönünde yapılan ihtara rağmen dönmezse, terk edilen eş mahkemeye başvurarak boşanma talep edebilir.
5. Akıl Hastalığı
Taraflardan biri, evliliğin gerektirdiği yükümlülükleri yerine getirmeyi sürekli şekilde engelleyen bir akıl hastalığına sahipse ve bu durum resmi sağlık raporuyla belgelenirse, boşanma gerekçesi doğar.
Boşanma Sebepleri Nasıl İspatlanır?
Her boşanma nedeninin kendi delil yapısı bulunur. Tanık beyanları, yazılı belgeler, sosyal medya paylaşımları, mesaj kayıtları, sağlık raporları veya kamera görüntüleri gibi deliller kullanılabilir. Mahkeme, sadece iddiayı değil, ispatı da değerlendirerek karar verir.
Sonuç
Türk hukukunda boşanma, ciddi gerekçelere dayanmak zorundadır. Gerek genel, gerek özel boşanma nedenlerinde taraflar, yaşadıkları olayları doğru şekilde belgelendirmelidir. Dava süreci hassas olduğundan, özellikle özel nedenlere dayalı boşanmalarda uzman bir <strongboşanma avukatı ile çalışmak, hukuki hakların tam olarak korunmasını sağlar.
