İhalenin feshi davası, icra yolu ile satışa çıkarılan taşınır veya taşınmaz malların ihalesinde bir usulsüzlük iddiasının ileri sürülmesi halinde başvurulabilecek yasal bir haktır. Bu dava ile yapılan ihalenin geçersiz kılınması ve yeniden yapılması talep edilir. İhalenin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde dava açılmalıdır. Başvuru, bireysel olarak veya bir avukat aracılığıyla yapılabilir.
İhalenin Feshini Gerektiren Nedenler Nelerdir?
İhalenin feshi sebepleri, genellikle ihalenin hazırlık aşamasında veya ihale sırasında yapılan usulsüzlüklerdir. Ancak bazı durumlarda ihaleye fesat karıştırılması da bu davanın açılmasına neden olabilir. Aşağıda ihalenin feshine yol açabilecek başlıca nedenler yer almaktadır:
- Satış ilanının hiç tebliğ edilmemesi, usule aykırı tebliğ edilmesi veya vekil yerine doğrudan asile tebliğ yapılması,
- Taşınmaz satışlarında, satış tarihi ile ilan tarihi arasında 1 aydan kısa bir sürenin bulunması,
- Kıymet takdirinin üzerinden 2 yıldan fazla zaman geçmiş olması,
- Kıymet takdirine yapılan itirazların incelenmeden reddedilmesi,
- Satış talebinin süresi içinde yapılmaması nedeniyle haczin veya takibin düşmüş olması,
- İhalenin ilanda belirtilen prosedürlere uyulmadan gerçekleştirilmesi,
- İhalenin ilan edilen yerin dışında yapılması,
- İhalede tellalın bulunmaması,
- Başlangıç ve bitiş saatlerine uygun hareket edilmemesi,
- Satış bedelinin muhammen bedelin %50’sinden az olması veya rüçhanlı alacakları karşılamaması,
- İhaleye katılımın engellenmesi,
- Malın gerçek değerinin çok altında bir bedelle satılması,
- İhalenin olağan şartlarda yapılmasına engel olacak davranışların gerçekleşmesi.
Bu nedenlerden herhangi birinin varlığı, ihalenin feshi için yeterli sayılabilir.
İhalenin Feshi Davasını Kimler Açabilir?
İhalenin feshi davasını açabilecek kişiler, satışa konu olan malın niteliğine göre farklılık gösterebilir:
Taşınır Mallarda:
- Borçlu,
- Satışı talep eden alacaklı,
- Pey sürerek ihaleye katılmış olan diğer kişiler.
Taşınmaz Mallarda:
- Borçlu,
- Alacaklı,
- Tapu sicilinde ilgili sıfatıyla yer alan kişiler,
- Pey süren katılımcılar.
Bu kişiler, yasal süresi içinde başvuruda bulunarak ihalenin feshi talebinde bulunabilir.
İhalenin Feshi Davası Kime Karşı Açılır?
İhalenin feshi davası klasik anlamda bir “şikayet davası” değildir ve karşı taraf yani davalı kavramı bulunmaz. Bu nedenle, ihaleye taraf olan herkes “ilgili” olarak kabul edilir ve mahkeme, bu kişilere savunma hakkı tanır. Yani dava sürecinde tüm ilgililerden görüş alınması sağlanır.
İhalenin Feshi Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir?
İhalenin feshi davası, ihalenin yapıldığı yer İcra Hukuk Mahkemesi tarafından görülür. Dava, satışın yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde açılmalıdır. Eğer satış, ortaklığın giderilmesi kararı sonucu yapılmışsa, yetkili mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olur.
İhalenin Feshi Davasının Sonuçları Nelerdir?
Mahkeme, ihalenin feshine karar verirse alıcının mülkiyet hakkı sona erer. Alıcıya, ödediği bedel yasal faiziyle birlikte iade edilir. Sonrasında ilgili mal yeniden satışa çıkarılır ve yeni ihale yapılır.
Ancak mahkeme, ihalenin feshine ilişkin talebi reddederse, davayı açan kişiye ihale bedelinin %10’u oranında adli para cezası verilir. Eğer satış, konut finansmanı nedeniyle gerçekleştirilmişse bu oran %20’ye çıkar. Bu cezalar, yalnızca esasa girilerek red kararı verildiğinde uygulanabilir. Usulden reddedilen davalar için ceza verilmez.
İhalenin Feshi Davası Sürecinde Malın Durumu
Dava sonuçlanana kadar satışa konu olan taşınır ya da taşınmazın korunması ve idaresi İcra Dairesi’ne aittir. Ancak ihalenin kesinleşmesiyle birlikte bu yetki yeni malik üzerinde olur. Bu nedenle dava süresince malın hukuki statüsü geçici bir koruma altında tutulur.
İhalenin feshi davaları, hak kayıplarının önlenmesi ve adil bir ihale sürecinin sağlanması açısından büyük önem taşır. Süreç karmaşık usul kurallarına tabidir ve hak düşürücü süre içerdiğinden profesyonel hukuki destek alınması önerilir. Dava süreci sonunda ihalenin iptali veya kesinleşmesi, taşınmazın mülkiyetine doğrudan etki eder. Bu nedenle, şüpheli bir ihale süreci yaşayan herkesin, ihale tarihinden itibaren 7 gün içinde İcra Mahkemesi’ne başvurarak hakkını araması gerekir.
