Evlilik, duygusal bir birliktelik olmanın ötesinde, taraflar arasında mali ve hukuki sonuçlar doğuran ciddi bir kurumdur. Taraflar, bu kurumu daha şeffaf ve güvenli bir şekilde sürdürebilmek adına evlilik sözleşmesi yapabilir. Özellikle mal paylaşımı konusunda belirsizlikleri ortadan kaldırmak amacıyla evlilik sözleşmelerine olan ilgi her geçen gün artmaktadır.
Evlilik Sözleşmesi Nedir?
Evlilik sözleşmesi, eşlerin evlilik süresince sahip olacakları malları nasıl yöneteceklerini ve boşanma durumunda bu malların nasıl paylaşılacağını düzenleyen hukuki bir belgedir. Uygulamada “mal rejimi sözleşmesi” veya “mal ayrılığı sözleşmesi” adıyla da anılır. Taraflar bu sözleşme sayesinde muhtemel uyuşmazlıkları önceden düzenleme imkânı bulur.
Evlilik Sözleşmesi Türleri Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu, eşlerin tercih edebileceği dört farklı mal rejimini düzenler. Taraflar, aşağıda açıklanan mal rejimlerinden birini seçerek sözleşme hazırlayabilir.
1. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi
Taraflar herhangi bir sözleşme yapmazsa, evlilik süresince geçerli olacak yasal mal rejimi budur. Her eş, evlenmeden önce sahip olduğu malların sahibi olarak kalır. Ancak evlilik boyunca edinilen mallar, boşanma halinde eşler arasında eşit şekilde paylaşılır.
2. Mal Ayrılığı Rejimi
Bu rejimde her eş kendi malının sahibi olur. Evlilikten önce ya da sonra edinilen tüm mallar kişisel kabul edilir. Eşler, bu rejimi tercih ettiğinde, boşanma anında yalnızca kendi mallarına sahip olur ve karşı taraf bu mallarda hak iddia edemez.
3. Paylaşmalı Mal Ayrılığı
Bu sistemde, eşler kendi kişisel mallarını yönetir. Ancak birlikte yaşam sürecinde edinilen mallar belirli kurallara göre paylaşılır. Tarafların kimseye ait olduğunu kanıtlayamadığı mallar ortak sayılır. Kişisel borçlar ise paylaşılmaz.
4. Mal Ortaklığı
Bu rejimi tercih eden eşler, kişisel mallar dışındaki tüm varlıkları ortak kabul eder. Malın evlilikten önce veya sonra edinilmiş olması önem taşımaz. Taraflar boşandığında tüm ortak mallar eşit şekilde paylaşılır. Ancak kişisel mallar mal ortaklığına dâhil edilmez.
Evlilik Sözleşmesi Nerede ve Nasıl Yapılır?
Taraflar, evlilik sözleşmesini nikâh öncesinde veya evlilik sırasında hazırlayabilir. Sözleşmelerin geçerli olabilmesi için noter huzurunda düzenlenmesi veya onaylanması gerekir. Ayrıca sözleşme hazırlanırken her iki tarafın da açık rızası aranır.
Taraflar isterse avukat yardımı alarak detaylı ve geçerli bir sözleşme düzenleyebilir. Özellikle mal rejimi gibi teknik konular içerdiğinden, hukuki destekle hazırlanması daha sağlıklı olur.
Evlilik Sözleşmesi Ne Zaman Yapılır?
Sözleşme, evlilikten önce ya da sonra yapılabilir. Ancak şu kurallar geçerlidir:
- Evlilikten Önce: Taraflar noterde mal rejimi sözleşmesi düzenleyebilir. Ancak bu sözleşme nikâh kıyılana kadar geçerli olmaz. Nikâh işlemleri sırasında evlendirme memuruna teslim edilmesi gerekir.
- Evlilikten Sonra: Evlendikten sonra taraflar mal rejimini değiştirmek isterse yine noterde sözleşme yapabilir. Ancak önceki rejimin sona erdirilmesi ve yeni rejimin tescili gerekir.
Evlilik Sözleşmesi Neden Önemlidir?
Boşanma davalarında en çok uyuşmazlık yaşanan alanlardan biri mal paylaşımıdır. Evlilik sözleşmesi, bu sorunları önceden ortadan kaldırır. Taraflar arasında netlik sağlar ve karşılıklı hakları güvence altına alır. Ayrıca kişisel borçlar, edinilmiş mallar ve miras gibi konularda da anlaşmazlıkların önüne geçer.
Sonuç
Evlilik sözleşmesi, yalnızca zengin çiftlerin tercih ettiği bir belge değildir. Her çift, gelecekte oluşabilecek olumsuzluklara karşı bu sözleşmeyi hazırlayarak hukuki güvence sağlayabilir. Mal rejiminin bilinçli şekilde belirlenmesi, hem evlilik süresince hem de sonrasında tarafların haklarını korur.
Bu nedenle sözleşmenin uzman bir aile hukuku avukatı ile hazırlanması, hem geçerlilik hem de kapsam açısından büyük önem taşır.
